De l’unkonvénian d’pa ètr trô kultivé

Oui, j’mank sérieuzman d’kultur ; j’è pa fè d’étudy moi. S’è unsi k’i m’ariv – a kôz de s’mank – de drôl de chôzy. Tené, pa plu tar k’avantièr, Violette me ramèn ön boukun prèté par un kopun don vla l’titr : « Konférans pour lé zilétré », de Katalin Molnár. É bun se fu ön pti chok de voir keu mô fransè nouvô avè ô moin ön antésédan. Kar s’titr, mizapar ke j’orè mi ön apostrof a « z’ilétré », s’è kifkif bouriko.

Biun sur, j’savè ke Raymond Queneau avè déja travayé dan se sans, mè s’étè par pti bouy dan sé romany … anfun, j’croi. Par kontr, j’savè pa k’il lui avè doné ön non a sô fransè : « le néofrançais ». É pi si sa s’trouv i’an a d’ôtr …

S’è maran, j’pourè ètr kontan d’pa ètr tou sel, d’ètr akonpagné d’jany k’on réfléchi pa trô loin d’moi mè i’a riun a fèr, je m’santè biun fièr d’ètr tou sel sur mô il ô milieu de l’oséan dé môy. Du kou je m’san biun moin fièr de sô fièrté mal plasé ; Alala, on è biun peu d’chôz kan mèm.

Seusi di, si mô réform de lô lang a ön objèktif comun avec sé présédan tantativy – a savoir fèr de l’ékri lô miroir do parlé –, mo réform a ôsi l’anbision de konblé sèrtun laküny do fransè, devenu partikulièrman sansibl sé dèrnié z-anéy é ki konplik ankor l’ortograf d’ön lang déjà biun trô konpliké. Je fè isi référans ô janry – féminun, maskulun – é de l’absans de neutr dan lo fransè tradisionèl.

É de s’poin d’vu, mo réform s’éloign de l’objèktif de sol de Raymond Queneau ou Katalin Molnár, en untroduizan dé chanjmany dan lo prononsiasion d’lo lang.

Lo kèstion do plurièl ki s’ékri mè ne se pronons pa an fransè tradisionèl, è égalman trèté an untroduizan lo lètr « y » ki se pronons – an fransè nouvô – kom dan lo « ille » de « nouille » an fransè tradisionèl. Par egzampl : ön voitur, dé voitury.

Mè je vè pa doné tou lo gramèr do fransè nouvô dan se pti artikl. Si sa vou z-untérès, lo gramèr komplèt dan so éta aktuèl è konsultabl isi.

Bon… ô final, ch’ui bun kontan d’pa èt tou sel ☻.